چگونگی مدیریت کلاس درس

شناخت دانش اموزان و قانون گذاری:

یکی از ویژگی های مهم اموزش ، چگونگی مدیریت کلاس و نحوه برقراری ارتباط با دانش اموزان است. می دانیم که یک مدرس با افراد مختلفی در رده های سنی متفاوت در ارتباط خواهد بود که هر کدام از ان ها به عوامل و ویژگی های متفاوتی نیاز دارند. ایجاد یک جو مثبت در کلاس و تبدیل ان به محیطی که زبان اموز با ارامش و تمرکز به یادگیری بپردازد حایز اهمیت است و به برنامه های منظم، قوانین و دستورالعمل های روشنی نیاز دارد.

رده سنی کودکان

تعریف انضباط و قوانین مشخص هنگام مدیریت کلاس های زبان اموزان کم سن و سال چون کودکان بسیار مهم است. بدون نظم، زبان‌آموزان به راحتی، حواسشان پرت می‌شود و یا در بدترین حالت، امکان دارد یادگیری ناقصی را تجربه کنند؛اما از سوی دیگر درحد و اندازه قوانین ها نیز باید دقت کافی و تعادل اعمال شود تا ازبیش از حد سخت بودن انها و ایجاد محیطی مانند پادگان های نظامی جلوگیری شود.از نکات مهم در کلاس های کودکان این است که مدرس از زبان مثبتی برای صحبت کردن و تعامل با آن‌ها استفاده کند. با مثبت نگه داشتن جو کلاس مدرس میتواند محیطی آشنا برای زبان‌آموزان ایجاد کند که به یادگیری و حس خوب انها کمک زیادی نیز خواهد کرد. جهت بالا بردن قدرت یادگیری در کلاس, مدرس باید تلاش کند تا زبان اموزان در هر رده سنی درروند یادگیری درگیر باشند و صرفا شنونده نباشند ؛ این نکته مخصوصا در کلاس های کودکان بسیار مهم است به همین دلیل استفاده از روش هایی چون TPR (Total Physical Response) در کلاس های این رده سنی معمول تر است.

رده سنی نوجوانان

وقتی صحبت از کلاس های رده سنی نوجوانان می شود , شرایط کمی پیچیده تر می شود زیرا این گروه سنی  هم می‌توانند مسئولیت بیشتری بپذیرند وهمچنین ممکن است واکنش های متفاوت و نه چندان خوشایندی به قوانین کلاس داشته باشند . گفت و گو کردن درباره قوانین با زبان اموزان می تواند از روش های کارامدی باشد. به عنوان مدرس از آن‌ها بخواهید قوانینی را که دوست دارند در کلاس درس اجرا شود را به شما بگویندو درباره ایده‌های آن‌ها بحث کنید و با هم درباره مجموعه‌ای از قوانین در کلاس درس به توافق برسید. به طور کلی , در ارتباط با نوجوانان بهتر است که ترکیبی از رفتار های بزرگسالانه و کمی کودکانه اعمال شود تا کنترل و اعتبار مقام مدرس نیزکمرنگ نشود . با حق انتخاب دادن به انها در بعضی مساعل , به انها نشان می دهیم که انها هم در در یادگیری و فرآیندهای کلاس شریک هستند وبه آن‌ها احترام گذاشته میشود. این مسئله همچنین باعث می‌شود زبان‌آموزان شوق و انگیزه بیشتری جهت حضور در کلاس ها داشته باشند و کلاس برای انها «خسته‌کننده» نباشد.

رده سنی بزرگسالان

در کلاس بزرگسالان، قوانین سفت و سخت و ثابت اصلا گزینه خوبی نیست زیرا این گروه سنی تجربه حضور در کلاس و محیط آموزشی را داشته است و همچنین این افراد ، از عقل سلیم و به نسبت کودکان و نوجوانان از تفکر منطقی تری برخوردار هستند و چون به بعضی از هنجار ها و رفتار های اجتماعی و رفتاری آشنا و پایبند هستند از نظر قانون گذاری و نظم در کلاس کار برای مدرس راحتتر خواهد بود اما به طور کل مدیریت کلاس این رده سنی نیز می تواند چالش های خاص خودش را داشته باشد که پیشنهاد می شود قبل ازشروع دوره در این موارد با دانش اموزان به توافق برسید. یکی از مساعلی که در کلاس های بزرگسالان وجود دارد این است که مدرس بتواند آنها را از تفکرات قدیمی و از مد افتاده دور کند و آنها را با این قضیه که “یادگیری زبان زمانی بهتر اتفاق می افتد که فرد در محیط آموزش و یادگیری قراربگیرد” ، آشنا کند؛این مسئله مهم است زیرا متاسفانه گاهی بعضی از زبان آموزان با دیدگاه های قدیمی به یادگیری زبان نگاه می کنند و به اشتباه انتظار استفاده از روش های قدیمی چون فقظ مدرس در کلاس به توضیح و صحبت بپردازد و انها صرفا شنونده باشند را دارند؛ در نتیجه ایجاد یک نظم مشخص و یک برنامه روتین برای بزرگسالان که خودشان در چرخه مشارکت در کلاس، ورودی اطلاعات و تعامل با دیگران قرار بگیرند و همچنین ایجاد انگیزه برای اینکه مسئولیت یادگیری خودشان را به عهده بگیرند ،بسیار حائز اهمیت است. به عنوان یک مدرس در تشویق زبان‌آموزان به ایجاد یک برنامه روتین هم در کلاس و هم خارج از آن برای تمرین زبان و کمک کردن به آن‌ها برای شناسایی نقاط قوت و ضعف و تلاش برای تقویت یا رفع آن‌ها،کوشا باشید؛ این کار باعث می‌شود فضای یادگیری مثبتی در کلاس ایجاد شود و حس پیشرفت و ترقی به زبان‌آموز بدهد.

در نهایت ذکر این نکته حائز اهمیت است که همیشه زبان‌آموزانتان را بشناسید و با نیازها و رفتارهای آن‌ها آشنا باشید. تلاش کنید علایق آن‌ها را کشف کنید و بفهمید چه چیزی به آن‌ها انگیزه می‌دهد تا بتوانید کلاسی ارام تر,شادتر و با احساس امنیت بیشتری برای زبان اموزان خلق کنید و راه را برای اموزش و یادگیری هموارتر کنید.

مدرس در کلاس درس :

از دیگر ویژگی های مهم در مدیریت کلاس ، حضور فیزیکی مدرس در کلاس است. ،راه رفتن ، ایستادن ، نوع بیان و صحبت کردن مدرس ، چگونگی استفاده مدرس از صدای خود و غیره میتواند تاثیر مهم و زیادی در تعامل با دانش آموزان داشته باشند که در این بخش به طور خلاصه ای به چندین مورد اشاره خواهد شد.

فاصله مدرس در کلاس با دانش آموزان:

این مسأله مهم است زیرا گاهی دانش آموزان اگر مدرس زیادی نزدیک به آنها بنشیند یا بایستد احساس راحتی نمی کنند اما از سوی دیگر برای بعضی از دانش آموزان ، فاصله ی‌ زیاد نشان دهنده سرد و خشک بودن مدرس است.

حرکت کردن در کلاس : در حالت سنتی ، مدرس ها در جلوی کلاس ،رو به روی دانش آموزان قرار می گیرند و معمولا هم این موقعیت مکانی تغییری نمی کند و جایگاه آنها ثابت است؛ اما در حالت های مدرن تر، مدرس ها می توانند از سمتی به سمت دیگر در کلاس حرکت کنند، بین صندلی ها راه بروند و بر کار دانش آموزان نظارت کنند. تغییرات مکانی مدرس در کلاس ، به شخصیت مدرس نیز ارتباط دارد اما به‌طور کل اگر مدرس بتواند ترکیبی از هر دو حالت رو ،در زمان های مختلف در کلاس اعمال کند ،میتواند از یکنواخت بودن روند آموزش و یادگیری جلوگیری کند.

استفاده ی درست از صدا :

از مهم ترین ویژگی هایی که یک مدرس در کلاس با آن شناخته میشود ، صدای اون فرد است که استفاده از آن در نقش مدرس ، بسیار مهم است. رسایی صدا، تنوع دادن به آن و همچنین مراقبت از آن ،مهم ترین نکاتی هستند که باید به آن توجه شود. یک مدرس باید هنگام صحبت و آموزش ، از رسایی صدای خود مطمئن باشد؛ باید توضیحات واضح و رسا به زبان آموزان گفته شود و از صدای خیلی بلند و به اصطلاح فریاد زدن و یا صحبت کردن با صدای خیلی کم جلوگیری شود زیرا این امر در انتقال درست اطلاعات به زبان آموزان تاثیر زیادی دارد.

البته در بعضی موارد ، تنوع دادن به صدا در موقعیت های مختلف ،ممکن است تاثیرات متفاوت و بهتری را داشته باشد به عنوان مثال زمانی که مدرس در حال آموزش و انتقال مطالب جدید به دانش آموزان است ، بهتر است صدا بلند اما واضح و محکم باشد؛ در بعضی موارد نیز استفاده از صدایی با میزان کمتر وپایین تر جهت توجه جلب کردن و علاقه‌مند کردن دانش آموزان به مباحث میتواند مفید واقع شود.

مراقبت از صدا:

همانطور که پیشتر اشاره شد صدای مدرس ، ابزار مهمی در شغل و حرفه تدریس است و باید از آن به خوبی مراقبت شود ؛ بهتر است مدرسین در زمان های دیگر و خارج از کلاس درس ، از فریاد زدن یا استفاده بیش از حد از صدا جلوگیری کنند تا بتوانند انرژی و کیفیت صداشون رو به خوبی حفظ کنند.

و در آخر, لازم به ذکر است که موضوع  چگونگی مدیریت و اداره کردن کلاس , مبحثی است شامل نکات فراوان که  گرداوری و صحبت درباره تمامی ان, در حوصله ی این متن نمی گنجد اما در اینده در دوره هایی مرتبط به این موضوع با جزییات بیشتری به ان خواهیم پرداخت.

گرداورنده و نویسنده : کیمیا خسروانی فر

آموزشگاه زبان های خارجی ملل