چرا باید کتاب بخوانیم؟
چرا باید کتاب بخوانیم؟ کتاب خواندن چه فوایدی دارد؟ اصلاً کدام یک بهتر است؛ اینکه کتابی بخوانیم و از آن سردرنیاوریم و سرانه‌ی مطالعه را افزایش دهیم یا کتاب‌های اندکی بخوانیم و از آن‌ها تأثیر بگیریم؟
پژوهشگران می‌گویند کتاب‌خواندن را می‌توان به فعالیتی مثل غذاخوردن تشبیه کرد. دلایلِ بسیاری وجود دارد که کتاب‌خواندن را در برنامه‌ی هر روز خود قرار دهیم. البته این به آن معنا نیست که همه‌ی انسان‌ها باید تمامِ کتاب‌های دنیا را بخوانند. اتفاقاً بهتر است هر فردی کتاب‌هایی را انتخاب کند که دوست دارد. برای این کار می‌توانید خلاصه‌ی پشتِ جلد را نگاه کنید و یا مقدمه یا سخن نویسنده‌ی آن را بخوانید.
هر نویسنده، زمانی که کتابی را می‌نویسد، تمامِ مردم دنیا را خواننده‌ی کتابِ خود نمی‌داند. حتماً خوانندگانی با ویژگی‌های به‌خصوصی در نظر دارد و شاید شما در آن دسته از خوانندگان نباشید؛ بنابراین کتابی را انتخاب کنید که برای شما نوشته شده باشد. مطمئن باشید که برای تمامِ عمرتان کتاب‌هایی وجود دارد که بتوانید از خواندنشان لذت ببرید.
در ادامه، دوازده نمونه از دلایلی آورده شده است که می‌گوید «کتاب‌خواندن» می‌تواند مانند غذا خوردن، بخشی از فعالیت‌های هرروزه‌مان باشد:
۱. کتاب‌خواندن ورزشی برای مغز است.
همان‌قدر که جسمِ شما برای سالم ماندن به ورزش و تحرک احتیاج دارد، مغز شما هم نیاز دارد که به‌کار گرفته شود و ورزش کند تا سالم بماند. کتاب خواندن فعالیتی است که باعث می‌شود جریان خون شما افزایش پیدا کند و مغز شما بهتر کار کند.
۲. ایده‌های جدید و حل‌کردن مشکلات.
آیا تابه‌حال شده است که داستانی رازآلود بخوانید و پیش از آنکه کتاب به پرسش‌های شما درباره‌ی داستان پاسخ دهد، خودتان به آن‌ها پاسخ دهید و اتفاقات کتاب را پیش‌بینی کنید؟ پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کتاب‌خواندن باعث می‌شود که الگوها را بهتر دنبال کنید، مشکلات را بهتر حل کنید، خودتان را به‌جای شخصیت‌های داستان قرار دهید و قدرت تجریه و تحلیل مغزتان را افزایش دهید.
۳. بهتر می‌نویسید.
زمانی که کتاب می‌خوانید، مغزتان تکنیک‌های نویسندگی و واژه‌ها را جذب می‌کند. همین موضوع باعث می‌شود که زمانی که می‌نویسید، به‌شکل ناخودآگاه آن سبک‌ها را در ذهنتان داشته باشید و از آن‌ها استفاده کنید. همچنین خواندنِ کتاب، دایره‌ی لغات شما را افزایش می‌دهد؛ حتی اگر معنیِ واژه‌ای را ندانید، می‌توانید به‌شکلِ طبیعی و از واژگانِ اطرافش، معنی آن را بفهمید و در نوشتنتان از آن‌ها استفاده کنید.
۴. بهتر صحبت می‌کنید.
از آن‌جایی که کتاب خواندن دایره‌ی واژگان شما را افزایش می‌دهد و به شما یاد می‌دهد که چگونه از آن واژگان در جملات استفاده کنید، باعث می‌شود که بهتر و فصیح‌تر هم صحبت کنید. علاوه‌بر آن، اطلاعاتی را که از کتاب به‌دست می‌آورید، موضوعاتِ تازه‌ای را برای صحبت‌کردن پیشِ پای شما می‌گذارد.
کتاب‌ها دریای کلمات و عبارات جدید هستند. چیزهایی که ما در گفتار و نوشتار روزانه خود از آن‌ها بهره می‌بریم. به همین دلیل هم هرچه بیشتر کتاب بخوانیم، در صحبت کردن و نوشتن پیشرفت می‌کنیم. شاید در نگاه اول این موضوع خیلی مهم به نظر نیاید، اما اگر کمی فکر کنیم متوجه اهمیت کتابخوانی در روابط روزمره خواهیم شد.
همه ما در طول عمر خود حداقل یک بار مجبور خواهیم بود که به فرد یا ارگان خاصی نامه بنویسیم. خب، وقتی توانایی نوشتاری ضعیفی داشته باشیم آیا نامه ما تاثیرگذاری که به دنبالش هستیم را خواهد داشت؟ البته این تمام ماجرا نیست، چرا که تاثیر مطالعه بر صحبت کردن ما هم به قدری زیاد است که نمی‌توان از آن غافل شد. برای درک بهتر این موضوع به تفاوت طرز صحبت کردن بین افرادی که کتاب می‌خوانند و آن‌هایی که مطالعه ندارند فکر کنید. بدون شک کسی که کتاب می‌خواند به دلیل دایره لغات وسیع‌تر، هنگام صحبت کردن می‌تواند تاثیرگذاری بیشتری در طرف مقابل خود ایجاد کند. پس اگر به دنبال مکالمات تاثیرگذار هستید، از کتاب خواندن غافل نشوید.
۵. جهان‌بینی شما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد
ممکن است برایتان پیش آمده باشد که جمله‌ای از آشنایی دور، شیوه‌ی فکرکردنتان را نسبت به موضوعی خاص تغییر دهد. کتاب‌خواندن، این فرصت را به شما می‌دهد که با عقایدِ نویسنده‌ی کتاب آشنا شوید؛ حتی اگر کتابی بخوانید که نظرات متفاوتی با شما دارد، می‌تواند شما را با دیدگاه‌های مختلف آشنا کند و باعث شود اعتقادات و جهان‌بینی خود را واردِ چالش کنید و آن‌ها را تغییر دهید یا پخته‌تر کنید.
۶. تمرکز شما را افزایش می‌دهد
اگر اهل مطالعه کردن جلوی تلویزیون نباشید، حتما متوجه تاثیر مطالعه بر تمرکز شده‌اید. در دنیای امروزی که اینترنت و فضای مجازی در هر گوشه و کنار آن دیده می‌شوند، مطالعه کردن راه مناسبی برای افزایش تمرکز است. در واقع افراد هنگام مطالعه تقریبا تمام حواس خود را به خواندن متنی که پپش رویشان هست معطوف می‌کنند. اگر آنچه می‌خوانند جذابیت داشته باشد، این میزان تمرکز هم به همان اندازه افزایش می‌یابد. این اتفاق مخصوصا زمانی می‌افتد که ما در داستان یک رمان غرق می‌شویم. به طوری که انگار خودمان در تک تک صفحات آن حضور داریم.
اگر خیلی به تاثیر مطالعه بر تمرکز اعتقاد ندارید، می‌توانید این تمرین را امتحان کنید. هر روز قبل از رسیدن به محل کارتان و در طول مسیر بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه را مطالعه کنید. فرقی ندارد آنچه می‌خوانید چیست و یا حتی کتاب الکترونیکی، چاپی یا صوتی برای این کار انتخاب کرده‌اید. همین مطالعه کوتاه مدت می‌تواند تمرکز شما را در حین انجام کارهای روزانه به شکل چشمگیری افزایش دهد.
کتابی را انتخاب کنید و بخوانید که به اندازه‌ی کافی برایتان جذاب باشد؛ این کار برای مغز شما تمرین تمرکز هم هست. در این حالت، مغز شما تلاش می‌کند که با موضوع کتاب ارتباط بگیرد و برای درکِ بهتر روی داستان تمرکز کند.
۷. قدرت تخلیتان را به بازی دعوت می‌کند
با خواندن هر کتاب، مخصوصاً اگر کتابی داستانی باشد، شما خود را به‌جای شخصیت‌های داستانی قرار می‌دهید و به جای او فکر می‌کنید، احساس می‌کنید و رفتار می‌کنید. ویلیام استیرون، نویسندۀ آمریکایی،می‌گوید: «بعد از خواندنِ یک کتاب خوب معمولاً خسته می‌شوید؛ چراکه به‌جای افرادِ بسیاری زندگی کرده‌اید.»
تحقیقات نشان می‌دهند که وقتی فرد هنگام خواندن یک کتاب، اتفاقات آن را درون ذهنش تصویرسازی می‌کند، این کار موجب فعال شدن هر دو نیمکره مغز او می‌شود. با توجه به اینکه تصاویر و خلاقیت هر دو در نیمکره راست مغز ما قرار دارند، می‌توان گفت کتاب خواندن راهکار مناسبی برای افزایش خلاقیت است.
۸. خواندنِ الهام‌بخش
خواندن یک کتابِ خوب، مانند بودن در کنار فردی است که دوستش دارید و از او الهام می‌گیرید. همانطور که رفتارهای آن فرد را مشاهده می‌کنید و رفتارهایی را که دوست دارید تکرار می‌کنید، یک کتابِ خوب هم می‌تواند روی رفتارِ شما تأثیر بگذارد.
۹. استرس را کاهش می‌دهد
در دنیای امروز استرس و اضطراب به دو عضو جایی ناپذیر زندگی ما تبدیل شده‌اند. قرار گرفتن در معرض اخبار خوب و بد، اتفاقات و یا حتی مسئولیت‌های کاری که بر روی دوش ما گذاشته شده‌اند همگی می‌توانند استرس و اضطراب ما را افزایش دهند. به همین دلیل هم هرکدام از ما به دنبال راهی برای کاهش استرس و اضطراب خود هستیم. مطالعه کتاب به شما کمک خواهد کرد تا حد زیادی این استرس را کاهش دهید. زمانی که ما غرق مطالعه یک کتاب می‌شویم، مغزمان فرصت فکر کردن به چیزهای استرس‌زا را نخواهد داشت. به همین علت هم می‌توان در پاسخ به سوال چرا باید کتاب بخوانیم گفت: چون کتاب خواندن استرس و اضطرابم را کم می‌کند! فرقی ندارد که به کدام مورد از انواع ژانر کتاب علاقه مند هستید. در هر حال مطالعه کردن می‌تواند تا حد بسیار زیادی باعث آرامش درونی شما شود.
بسیاری از پژوهشگران، می‌گویند که وقتی شما خودتان را در خواندنِ یک کتابِ خوب رها می‌کنید و مغزتان به‌دنبال ایده‌ها و موضوعات جدید می‌گردد، زمانی که خودتان را به‌جای شخصیتی جدید می‌گذارید و به‌جای او زندگی می‌کنید، اعصابتان آرام‌تر است و تنش‌های ماهیچه‌ای و قلبی‌تان کاهش پیدا می‌کند.
شاید بگویید که کتاب‌خریدن هزینه‌ی زیادی دارد یا در سرعتِ زندگیِ امروز، فرصتی برای کتاب‌خواندن پیش نمی‌آید؛ اما باید بگوییم که با پیشرفت تکنولوژِی، راه‌های بسیاری برای کتاب‌خواندن پیشِ روی ما قرار داده شده است که با قیمت بسیار کمتری بتوان کتاب خواند. علاوه‌بر آن، کتاب‌های صوتی هم می‌توانند راهکارهایی باشند که در مسیر محل کار، دانشگاه، مدرسه، هنگام راه‌رفتن، انجام‌دادنِ کارهای خانه کتاب بخوانید.
۱۰– با مطالعه بیشتر عمر می کنید.
شاید جالب به نظر برسد اما بر اساس تحقیقی که در دانشگاه ییل انجام شده، از بین ۳۶۳۵ نفر که بالای ۵۰ سال سن داشتند مشخص شد آن‌هایی که روزانه حدود ۳۰ دقیقه کتاب می‌خوانند، به صورت میانگین ۲۳ ماه بیشتر عمر می‌کنند! این نکته زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم مطالعه کردن به طور کلی سال‌های پیری را برای ما آسانتر می‌کند.
۱۱-تقویت حافظه
انواع مختلف کتاب به شکل‌های مختلف می‌توانند موجب تقویت و بهبود عملکرد حافظه شما شوند. بیایید با کتاب‌های داستانی شروع کنیم. هنگامی که شما در حال مطالعه یک کتاب داستانی هستید، مدام سعی می‌کنید که اسم شخصیت‌ها، پیشینه آن‌ها، کارهایی که قبلا در طول داستان انجام دادند و خلاصه هر چیزی مربوط به آن را به خاطر داشته باشید. حتی اگر نخواهید بعد از اتمام کتاب آن‌ها درون حافظه‌تان بمانند، بازهم تا پایان داستان به این یادآوری احتیاج خواهید داشت.
اما کتاب‌های غیر داستانی چطور؟ آیا آن‌ها هم موجب تقویت حافظه ما می‌شوند؟ البته! نکته مهمی که در مورد کتاب‌های غیر داستانی وجود دارد، استفاده ما از سایر مهارت‌های مطالعه هنگام خواندن آن‌ها است. به بیان دیگر، وقتی که ما در حال مطالعه یک کتاب خودیاری یا روانشناسی هستیم، سعی می‌کنیم از انواع روش های خلاصه نویسی برای یادگیری و به خاطرسپاری نکات آن استفاده کنیم. در نتیجه بدون آنکه خودمان متوجه باشیم، حافظه خود را تقویت می‌کنیم.
کتاب خواندن می‌تواند از بروز برخی از اختلالات حافظه مانند آلزایمر جلوگیری کند.
۱۲- با مطالعه تفکر نقاد را تمرین کنید .
یکی از بزرگترین و مهمترین ویژگی‌های هر فرد موفق، داشتن تفکر انتقادی است. تفکر نقاد یا انتقادی به افراد کمک می‌کند که هرچیزی را از چند زاویه ببینند. به همین دلیل هم تصمیم‌گیری برای آن‌ها ساده‌تر می‌شود و در عین حال تصمیمات آن‌ها دقیق‌تر خواهد بود.
مطالعه کتاب آن هم به طور منظم از بهترین روش‌های پرورش تفکر نقاد به شمار می‌رود. وقتی ما به اندازه کافی مطالعه داشته باشیم و با دیدگاه‌ها و اندیشه‌های مختلف آشنا شویم، آنگاه دیگر به سادگی هر چیزی را قبول نمی‌کنیم. به علاوه می‌توانیم در کارهای روزانه با دقت بیشتری عمل کنیم و تصمیمات صحیحی اتخاذ کنیم.
داشتن تفکر انتقادی همچنین یکی از شروط اصلی رشد و توسعه فردی نیز به حساب می‌آید. پس با مطالعه روزانه این مهارت را در خود ایجاد کنید تا بتوانید در زمینه فردی و شغلی عملکرد بهتری داشته باشیم.
سخن پایانی
همانطور که دیدید، مطالعه کردن فواید بسیار زیادی دارد که بیشتر ما از آن‌ها غافل هستیم. برای اینکه بتوانیم در زندگی شخصی و یا کاری خود پیشرفت قابل توجهی داشته باشیم، باید عادت به مطالعه را در خود پرورش دهیم.
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.